Projekty

tekst łatwy do czytania i rozumienia

REMEMBRANCE EDUCATION

Muzeum Wojska w Białymstoku realizuje projekt pn. „Remembrance Education. Edukacja kulturalna osób dorosłych”. Partnerami zadania są Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku oraz Centrum Falstad w Ekne.

Istotą projektu jest rozwój współpracy pomiędzy Muzeum i partnerami, a osobami dorosłymi zamieszkującymi osiedla Białegostoku o ograniczonym dostępie do kultury. Życie kulturalne miasta skupia się w jego ścisłym centrum. Osoby dorosłe w wieku około 30-49 lat niechętnie angażują się w życie kulturalne, a jeśli nawet, to ich udział jest powierzchowny. Projekt zakłada zbadanie potrzeb kulturalnych osób dorosłych w odniesieniu do militarnej kolekcji Muzeum. Badanie to zostanie przeprowadzone na drodze nowatorskich działań kulturalnych zaprojektowanych przez interdyscyplinarny zespół edukatorów wspierany przez ekspertów z Polski i Norwegii.

Punktem wyjścia do działań kulturalnych na białostockich osiedlach będzie m.in. wojenna historia Białegostoku. Ideą projektu jest odejście od popularnej interpretacji zbiorów muzealnych, rozumianych jako świadectwo rozwoju techniki wojskowej. Dlatego m.in. przywołane zostaną historie ludzi (wojskowych i cywilów) uwikłanych w działania II wojny światowej, które w wymiarze lokalnym są wciąż mało znane. Współpraca z norweskim partnerem pozwoli na porównanie wojennych doświadczeń Białegostoku i Ekne oraz przyczyni się do wypracowania uniwersalnych treści na temat wartości pokoju i konsekwencji prowadzenia wojen. Zebrane wnioski staną się punktem wyjścia do opracowania strategii rozwoju publiczności Muzeum. Będzie to dokument wyznaczający dalsze kroki do budowania społeczności wokół instytucji i rozwoju edukacji pamięci. Zaplanowana na koniec projektu ogólnopolska konferencja edukatorów stworzy przestrzeń do popularyzacji efektów projektu, jak też budowania kompetencji specjalistów z całej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem edukatorów z muzeów wojskowych i wojennych.

Projekt będzie realizowany do marca 2024 r.

Zadanie otrzymało pozytywną ocenę w konkursie grantowym Programu Kultura finansowanego z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz budżetu państwa. Decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznano Muzeum dofinansowanie w wysokości ponad 100 tysięcy euro. Zadanie będzie także dofinansowane ze środków Budżetu Miasta Białystok.

Koordynator projektu:
Marzena Wilczko
mwilczko@mwb.com.pl
tel. 536 123 424

Kultura bez barier w Muzeum Wojska

W ramach projektu „Kultura bez barier” zespół Muzeum Wojska w Białymstoku zrealizował przedsięwzięcie grantowe mające na celu poprawę dostępności placówki dla osób ze szczególnymi potrzebami.

Celem przedsięwzięcia było włączenie na stałe do grona odbiorców muzealnej oferty osób wymagających większej dostępności w obszarach widzenia, czucia, słyszenia oraz rozumienia. Głównym działaniem projektowym było zaprojektowanie oraz przeprowadzenie interdyscyplinarnych warsztatów poświęconych II wojnie światowej. Wzięły w nich udział 462 osoby, byli to głównie dorośli, młodzież i dzieci z dysfunkcjami oraz autyzmem.

W ramach zadania przeprowadzono szkolenia dla pracowników oraz spotkania z przedstawicielami środowisk ze szczególnymi potrzebami. W siedzibie głównej Muzeum zainstalowano narzędzia dostępności: tyfloplan oraz oznaczenia poziome i pionowe przeznaczone dla osób z dysfunkcjami wzroku, przenośny system FM i pętlę indukcyjną dla osób z dysfunkcjami słuchu. Szczególne znaczenie miało zapewnienie dostępności w obszarze rozumienia. W tym celu zakupiono program do komunikacji alternatywnej, wykonano tematyczne plansze sensoryczne oraz udostępniono specjalną ścieżkę zwiedzania na wystawie o tematyce drugowojennej.

Przedsięwzięcie grantowe zostało zrealizowane w okresie od 1 lipca 2022 do 15 czerwca 2023 r. w ramach projektu „Kultura bez barier”, nr projektu POWR.04.03-00-00-0071/20, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Więcej: https://mwb.com.pl/mwb2017/oferta/projekty/kultura-bez-barier-poprawa-dostepnosci-muzeum/

Koordynator projektu:
Marzena Wilczko
mwilczko@mwb.com.pl
tel. 5369 123 424

11-stu dla Białegostoku

Celem projektu było budowanie wiedzy historycznej białostoczan, w szczególności młodzieży ze szkół ponadpodstawowych, na temat białostockiej niepodległości. Narracja historyczna została oparta o historie jedenastu polskich żołnierzy, którzy zaangażowali się w próbę przejęcie miasta w dniach 11-14 listopada 1918 r. Przedsięwzięcie zakończyło się porażką, a miasto odzyskało niepodległość dopiero 19 lutego 1919 r. Historia ta jest świadectwem niezwykłego patriotyzmu polskich żołnierzy. Działania projektowe pozwoliły na zaprezentowanie wydarzeń i postaci z nieznanej dotąd historii lokalnej.
Kluczowym elementem projektu była wystawa, podczas której zaprezentowane zostały sylwetki jedenastu bohaterów białostockiej niepodległości. Wersja elektroniczna wystawy dostępna jest na stronie internetowej projektu. Prezentowane tam portrety, biogramy żołnierzy oraz gotowe materiały historyczne i edukacyjne stanowią niedostępne nigdzie indziej źródło wiedzy, które pozwala odkryć kolejne fragmenty historii miasta.
W oparciu o wystawę „11-stu bohaterów” przygotowano ofertę warsztatów historycznych dla młodzieży. Podczas spotkań warsztatowych, w których wzięło udział ponad 800 uczniów, wykorzystywano nie tylko metody budujące wiedzę historyczną, ale także pogłębiające umiejętności społeczne. Uwaga uczestników skupiała się na losach żołnierzy, a patriotyczna postawa białostockiej młodzieży podczas zrywu niepodległościowego wywarła na uczniach szczególne wrażenie. Szczególnie bliskie uczestnikom było przywołanie postaw białostockiej młodzieży gotowej walczyć o niepodległość. Z uwagi na duże zainteresowanie, warsztaty „O wolne miasto” oraz „Oni i my” zostały włączone do stałej oferty edukacyjnej Muzeum na rok szkolny 2022/2023. Finałem projektu były muzealne obchody Narodowego Święta Niepodległości – niemal 1500 osób odwiedziło wystawę „11-stu bohaterów” i wzięło udział w wykładach oraz warsztatach plastycznych. Przez cały dzień wolontariusze dystrybuowali w siedzibie Muzeum oraz w centrum Białegostoku jednodniówki poświęcone białostockiej niepodległości.

Zadanie zostało zrealizowane dzięki współpracy z Zespołem Szkół Mechanicznych im. Świętego Józefa oraz VI Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Zygmunta Augusta w Białymstoku.
Projekt dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Rządowego Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.

Projekt był realizowany w 2022 r.

Białostocki garnizon w językach dostępnych

Założeniem projektu było budowanie wiedzy na temat dziedzictwa białostockiego garnizonu wojskowego wśród dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami wzroku, słuchu, intelektualną i z autyzmem. Wyjątkowe obiekty muzealne były punktem wyjścia do przypomnienia ważnych wydarzeń z historii Białegostoku i znaczenia wojska dla jego rozwoju na przestrzeni lat. Głównym elementem projektu były warsztaty historyczno-artystyczne. Na ich potrzeby powstały narzędzia dostępności: tłumaczenia artefaktów na język migowy i prosty, audiodeskrypcje oraz tyflografiki. W specjalnie przygotowanym kontencie do monitora interaktywnego udostępnione zostały opracowane obiekty muzealne oraz narzędzia dostępności. Pozostałymi elementami projektu były ścieżka zwiedzania dla osób ze szczególnymi potrzebami, a także wydawnictwa poprojektowe.

Projekt był realizowany w 2021 r.

„Autyzm bliżej. Dostosowanie oferty edukacyjnej i kulturalnej Muzeum Wojska w Białymstoku do potrzeb osób z autyzmem”.

„Autyzm bliżej” to projekt Muzeum realizowany w roku 2020.Działanie miało na celu włączenie osób postrzegających świat przez pryzmat autyzmu do grona naszych odbiorców. Projekt był realizowany dzięki dofinansowaniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura Dostępna.

Główne działania projektowe obejmowały:

– Cykl szkoleniowy dla pracowników Działu Edukacji i Wystaw. Na drodze warsztatów eksperckich i spotkań z praktykami poznaliśmy potrzeby osób ze spektrum autyzmu, a także przykłady skutecznych działań z tymi odbiorcami.
– Opracowanie oferty edukacyjnej i kulturalnej dla osób z autyzmem. Adresatami naszych propozycji są osoby z autyzmem w każdym wieku, rodziny z dziećmi ze spektrum.
– Warsztaty, które pozwoliły nam dotrzeć z tematyką muzealnych wystaw do odbiorców w Białymstoku, jak i w województwie podlaskim.
– Wydanie drukowanego pakietu edukacyjnego, czyli zestawu ćwiczeń i materiałów opracowanych w oparciu o muzealne zbiory. Wydawnictwo zostało rozesłane do szkół, bibliotek i instytucji kultury na Podlasiu.

Współpracowali z nami: Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Białymstoku, Niepubliczna Terapeutyczna Szkoła Podstawowa „Bajka” w Suwałkach, Zespół Szkół Specjalnych w Augustowie, Szkoła Podstawowa dla Dzieci z Autyzmem i Niepełnosprawnościami Sprzężonymi w Łomży, Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Jagiełły w Hajnówce, Zespół Szkół Specjalnych im. Jana Pawła II w Grajewie.

„Movember. Listopadowy look dla zdrowia!”

Movember to światowa akcja, propagująca profilaktyczne badania pomagające wykrywać i zapobiegać chorobom, na które narażeni są mężczyźni. Nazwa powstała z połączenia dwóch angielskich słów: November, oznaczającego listopad i mo, będącego australijskim slangowym określeniem wąsów (moustache). Mężczyźni, którzy biorą udział w wydarzeniu, przez cały miesiąc zapuszczają wąsy, a nietypowy wygląd ma prowokować do rozmów o raku prostaty, raku jąder i tego jak ważna jest profilaktyka i regularne badania.

To może wydać się nieprawdopodobne, ale w połowie 2018 roku 40% mężczyzn nie jest w stanie określić, co robi urolog. 54% mężczyzn uważa, że kobiety mają prostatę. Pozostałe statystyki (dane na podstawie sondażu przeprowadzonego przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne w pięciu wysoko rozwiniętych krajach Unii Europejskiej we wrześniu 2018 r., na grupie 2500 uczestników) są podobnie poważne: każdego roku prawie 450 000 mężczyzn w Europie jest diagnozowanych z powodu raka prostaty, a co piąty z nich umiera.

Przez cały listopad na ekspozycji stałej Muzeum Wojska w Białymstoku będzie można spotkać kilkunastu wąsaczy.  Nie da ich się nie zauważyć, ich wąsy będą dostatecznie wielkie, kolorowe i obciachowe by zwrócić uwagę zwiedzających. Mamy nadzieję, że staną się okazją do rozmowy o Movemberze, a w efekcie zachęcą mężczyzn do profilaktycznych badań, mogących uratować ich przed nowotworem. Działaniu towarzyszy kampania informacyjna w formie plakatów, pocztówek rozdawanych zwiedzającym, tablic wielkoformatowych w centrum miasta i prezentacji w autobusach komunikacji miejskiej.

„Koleje losu. Białystok Piłsudskiego”

„Koleje losu. Białystok Piłsudskiego” to kolejny (po „Stanie Wojennym. 30 lat po…” [2011] i „Ince” [2016]) komiks w ofercie wydawniczej Muzeum Wojska w Białymstoku (MWB). Bohaterem najnowszej ilustrowanej opowieści jest Józef Piłsudski i jego związki z naszym miastem. Pierwszy Honorowy Obywatel Białegostoku gościł tu często i nie tylko z oficjalnymi wizytami. Jego pobyt z dnia 21 czerwca 1921 r. stanowi jedno z najważniejszych wydarzeń w historii miasta.

Autorami komiksu są scenarzystka Paulina Królikowska i rysownik Daniel Baum. Poza Marszałkiem Piłsudskim, na planszach znaleźli się m.in. gen. Lucjan Żeligowski, Prezydent Białegostoku Bolesław Szymański, Wojewoda Stefan Popielawski. W narracji pojawiają się relacje świadków i wspomnienia bohaterów.

Wydanie komiksu jest działaniem zrealizowanym w ramach Roku Józefa Piłsudskiego w Białymstoku.

Klikając na poniższe linki można:

Przeczytać komiks w wersji elektronicznej

Odsłuchać  w formie audiodeskrypcji

Obejrzeć  tłumaczenie na język migowy

 

„INKA – PAMIĘĆ – PARTRIOTYZM”

„INKA – PAMIĘĆ – PARTRIOTYZM” to projekt edukacyjny Muzeum Wojska w Białymstoku, w którym szukaliśmy odpowiedzi na pytania: „Czym jest patriotyzm?”, „Jak go uczyć?”, „Jakich bohaterów przywoływać?”

Losy Danuty Siedzik stanowiły kanwę dla scenariusza komiksu oraz zajęć edukacyjnych dla młodzieży. Przywołanie losów „Inki” oraz pokolenia „Żołnierzy Wyklętych” miało na celu pobudzenie uczestników do refleksji nad hierarchią wartości w ich życiu, miejscem jakie zajmuje w nim przywiązanie i troska o Ojczyznę. Konfrontując własne doświadczenia z postawą nastoletniej „Inki” definiowali współczesne pojęcie patriotyzmu. Różnorodność działań zaplanowanych w ramach projektu (komiks, warsztaty, wystawa, audiodeskrypcja) pozwoliła dotrzeć do różnych grup odbiorców.

Projekt zrealizowany ze środków Muzeum Historii Polski w ramach Programu Patriotyzm Jutra.

Klikając na poniższe linki można:

Przeczytać komiks w wersji elektronicznej

Odsłuchać w formie audiodeskrypcji

Przeczytać scenariusz w wersji elektronicznej

Przeczytać scenariusz warsztatów w wersji elektronicznej

 

„Słowo historii. Fotoeseje”

„Słowo historii. Fotoeseje” to projekt Muzeum Wojska w Białymstoku (MWB), w którym za bohaterami fotoreportażu przedstawiającego polskich repatriantów z lat 1921-1924 podążali współcześni pisarze.

Najistotniejszym elementem projektu była wystawa plenerowa, której podstawę stanowił album fotograficzny ze zbiorów MWB. Przedmiot anonimowy, z nieznanym nazwiskiem twórcy, a przede wszystkim bez nazwisk bohaterów uwiecznionych na zdjęciach. Analiza historyczna materiału dowiodła, że to swoisty fotoreportaż, dokumentujący wędrówkę grupy polskich repatriantów z ZSRR z lat 1921-1924. Zamknięte w kadrze historie spróbowali odczytać zaproszeni do udziału w projekcie pisarze: Ilona Wiśniewska, Piotr Nesterowicz, Wojciech Nowicki, Daniel Odija, Michał Olszewski i Filip Springer. Wybrane przez nich zdjęcia wyznaczyły granicę w jakich się poruszali, ale forma tekstu (esej, reportaż, opowiadanie) pozostała swobodnym wyborem twórców. Ekspozycji towarzyszy film w reżyserii Bartosza Tryzny, katalog w formie reprintu albumu oraz szereg ułatwień dla osób z niepełnosprawnością wzroku i słuchu (audiodeskrypcja, nagrania lektorskie, tłumaczenie na język migowy).

Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

„Dar pamięci”

„Dar pamięci” to projekt Muzeum Wojska w Białymstoku, którego celem było dotarcie z tematyką sybiracką do młodzieży i osób dorosłych, zamieszkujących małe miejscowości w regionie Podlasia o utrudnionym dostępie do kultury.

Głównym elementem działania była seria warsztatów edukacyjnych, prowadzony m.in. w Hajnówce, Choroszczy, Sokółce, Knyszynie. Realizatorzy dążyli do uświadomienia młodym ludziom, że historia Sybiru wplata się często w historię ich miejscowości i do dziś wybrzmiewa we wspomnieniach starszych mieszkańców. Relacje świadków zajmowały dużo miejsca, zarówno w trakcie spotkań, jak i w przygotowanej specjalnie wystawie. Wymiernym efektem projektu był przewodnik, który zawierał zbiór wskazówek i metod, łączących działania kulturalno-edukacyjne oraz pozwalających skutecznie docierać do odbiorców. Materiały zawarte w przewodniku, mogą być wykorzystywane w pracy na lekcjach poświęconych II wojnie światowej, jak i historii regionalnej. Wszystkie treści zostały udostępnione na otwartych licencjach.

Projekt dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

„Policja Państwowa”

„Policja Państwowa” to działanie w formie specjalnej strony internetowej, prezentującej materiał stanowiący pokłosie dwóch dużych wystaw czasowych, organizowanych przez Muzeum Wojska w Białymstoku w 1997 i 2004 r. Jego gros stanowią zdjęcia i dokumenty dotyczące życia i działalności funkcjonariuszy V okręgu Policji Państwowej. Powstały one na terenie przedwojennego województwa białostockiego i w doskonały sposób obrazują nie tylko organizację służby policyjnej na terenie miast i wsi, ale też pokazują trudy urzędowej pracy policjantów na posterunkach gminnych lub miejskich komisariatach.

Na większości zdjęć pozują policjanci, ich rodziny, często też przyjaciele i znajomi. Całość zamieszczonego zbioru fotograficznego wzbogacona została historycznym opisem minionych wydarzeń, podzielonym umownie przez autorów na kilka części tematycznych. Miało to ułatwić Odbiorcy sprawne przeglądanie zawartości oraz szybkie wyszukanie potrzebnych informacji.

„Ścieżki 3Dostępu”

Jak zobaczyć to, co niewidzialne? Jak dotknąć to, co niedotykalne? W jaki sposób opowiedzieć historię tym, którzy jej nie słyszą? Jak sprawić, by wizyta w muzeum była atrakcyjną wyprawą w świat historii i wyobraźni, dla każdego odbiorcy?

„Ścieżki 3Dostępu” to przedsięwzięcie wprowadzające do muzeum nowe technologie oraz narzędzia ze świata teatru, filmu i fotografii. Głównym celem projektu było przygotowanie interdyscyplinarnej formuły tworzenia oryginalnych programów edukacji kulturalnej. Uczestnicy zajęć przygotowali nowe ścieżki edukacyjne, opierające się o konkretne elementy przestrzeni muzealnej: pojedyncze eksponaty, wystawę, relacje świadków historii. Pomogli im w tym zaproszeni eksperci – edukator teatralny, edukator filmowy, architekci, specjaliści od technologii 3D, nowych technologii i współczesnych mediów. W trakcie serii warsztatów (trzy bloki tematyczne: „Akt i aktor”, „Ruch i bezruch”, „Technomuzeum”), spotkań i indywidualnych rozmów powstały scenariusze zajęć atrakcyjnych dla odbiorców z różnymi potrzebami, w tym osób z niepełnosprawnością intelektualną, niewidomych i niesłyszących. Najciekawsze z zajęć wypróbowano w praktyce, a następnie znalazły się w stałej ofercie edukacyjnej MWB.

Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

„Wyrwa w pamięci”

Kontekst historyczny projektu „Wyrwa w pamięci” określały cztery wielkie deportacje z lat 1940-1941, jedno z najważniejszych doświadczeń XX w. Wywózki dotknęły wówczas setek tysięcy mieszkańców dawnych kresów II Rzeczpospolitej, a w sposób szczególny Białystok, który utracił 20 tys. obywateli. Wokół wielkiego poczucia straty koncentrowała się główna idea projektu: „Spróbujcie to sobie teraz wyobrazić. Pomyślcie, że nagle w każdej grupie której jesteście istotną częścią (rodziny, klasy, bloku, ulicy) brakuje co piątej osoby.”

„Wyrwa pamięci” wpisywała się także w ideę utworzenia w Białymstoku Muzeum Pamięci Sybiru i włączenia w ten proces, od samego początku, młodych ludzi. Projekt składał się z czterech bloków działań adresowanych do uczniów i studentów i w dużym stopniu przez nich realizowanych. Wszystkie oparte były o język i estetykę bliskie młodemu pokoleniu: street art (murale, graffiti), happening, instalację fotograficzną, warsztaty interdyscyplinarne

Projekt dofinansowany przez Muzeum Historii Polski w ramach programu Patriotyzm Jutra.