„105. rocznica odzyskania niepodległości przez Białystok”


Szczegóły wydarzenia


Od 19 lutego do 19 marca br. zachęcamy do zobaczenia instalacji artystycznej „105 rocznica odzyskania niepodległości przez Białystok”.

Piotr Białokozowicz: „Wielka wojna” kończy się podpisaniem rozejmu w wagonie kolejowym w lesie Compiègne między Aliantami oraz Państwami Centralnymi. 11 listopada 1918 roku o godzinie 5:20 milkną działa i karabiny maszynowe na wszystkich frontach. Narody zaangażowane w konflikt oddychają z ulgą. Tysiące żołnierzy wraca do domów, setki tysięcy trafia na płyty nagrobne i ich nazwiska czczone są przez pokolenia. Koniec I wojny światowej to nie tylko bilans potwornych strat. To także radość odrodzenia, jak w przypadku Polski. Po 123 latach rozbiorów jako II Rzeczypospolita wraca na mapę Europy i na usta całego świata. Późniejszy premier II RP Jędrzej Moraczewski pisał: „Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie!”

Polacy mieszkający w Warszawie, Krakowie, Łodzi mogli cieszyć się z nowo narodzonego państwa. A co z Białymstokiem i jego mieszkańcami? Prawie 4 miesiące trwały pertraktacje nad umowami które miały skutkować ewakuacją żołnierzy niemieckich, którzy stacjonowali tu od 1915 r. Ostatecznie, 19 lutego 1919 r., 105 lata temu, ostatni żołnierze niemieccy odjechali, a do Białegostoku wkroczyli żołnierze polscy. O datach i bohaterach tamtych dni opowiada instalacja artystyczna która w 105. rocznicę umieszczona będzie na skwerze Armii Krajowej.