„Pierwsze lata niepodległości” to tytuł najnowszej wystawy czasowej, przygotowanej przez Muzeum. Wydarzenia z 1918 roku stanowią punkt wyjścia do opowieści o pierwszych latach odradzającego się państwa. Otwarcie ekspozycji nastąpi dokładnie 11 listopada br. (niedziela, godz. 14:00), w stulecie odzyskania przez Polskę wolności. Wystawę będzie można zobaczyć do stycznia 2019 roku.
Wydarzenia z listopada 1918 roku stanowią punkt wyjścia wystawy, która w dalszej części koncentruje się na najważniejszych wyzwaniach przed jakimi stanęło odradzające się państwo polskie. Po trwającym ponad sto dwadzieścia lat okresie niewoli należało zintegrować ziemie trzech zaborów (Stefan Żeromski w „Przedwiośniu” nazwał to połączeniem Polski „z trzech połówek”), wypracować wspólny jednolity model funkcjonowania: administracji, dyplomacji, armii, pokonać trudności gospodarcze i odbudować kraj ze zniszczeń jakie przyniosła I wojna. Stałym zagrożeniem dla bezpieczeństwa II Rzeczpospolitej była postawa wielkich sąsiadów: Niemiec i Rosji Radzieckiej, podważających postanowienia zarówno traktatu wersalskiego jak traktatu ryskiego.
Autorzy ekspozycji – Mateusz Budzyński i Piotr Białokozowicz – dużo miejsca poświęcają walce o granice odradzającego się państwa m.in. powstaniom: śląskim, wielkopolskiemu i sejneńskiemu. Idee wielkich liderów walk o niepodległość i budowniczych państwowości (Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wojciecha Korfantego, Jędrzeja Moraczewskiego) zestawiają z perspektywą zwykłych obywateli, dla których życie w wolnej Polsce było jednocześnie spełnieniem marzenia i wielką niewiadomą. Na wystawie zaprezentowane zostały między innymi oryginalne elementy umundurowania i uzbrojenia, dokumenty, pieniądze, fotografie z lat 1914-1926. Istotnym elementem scenografii jest odtworzona transzeja z okresu wojny światowej, a wielkim zainteresowaniem – zwłaszcza wśród najmłodszych zwiedzających – cieszyć się będzie interaktywna mapa ilustrująca następujące zmiany granic.
Wystawa „Pierwsze lata niepodległości” przygotowana została ze zbiorów własnych Muzeum Wojska w Białymstoku oraz Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1939, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Podlaskiego w Białymstoku oraz Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku.