Wystawa jednego eksponatu


Szczegóły wydarzenia


Do końca lutego 2024 roku, w ramach wystaw jednego eksponatu, pokazujemy jatagan. Przedmiot trafił do zbiorów instytucji w 1998 roku.

Piotr Januszek: Jatagan, yataghan lub ataghan (z tureckiego yatağan), zwany także varsak, to rodzaj noża lub krótkiej szabli używanej od połowy XVI do końca XIX wieku. Jatagan był szeroko stosowany w Turcji osmańskiej i na obszarach znajdujących się pod jej wpływem takich jak Bałkany czy Kaukaz. Jatagan składał się z jednosiecznego ostrza z wyraźnym zakrzywieniem do przodu i rękojeści utworzonej z dwóch okładzin przymocowanych do trzpienia. Koniec rękojeści miał kształt dużych uszu. Długość ostrza wynosiła od 60 do 80 centymetrów. Podczas gdy grzbiet ostrza był wykonany z miękkiej stali, ostra krawędź była wykonana z twardej stali dla zapewnienia trwałości. Rękojeść nie posiada jelca. Płytki rękojeści były zwykle wykonane z kości, kości słoniowej, rogu lub srebra. Odnotowano regionalne różnice: jatagany bałkańskie mają zwykle większe uszy, często wykonane z kości lub kości słoniowej, podczas gdy jatagany anatolijskie mają mniejsze uszy, częściej wykonane z rogu lub srebra.  Większość jataganów pochodzi z okresu od 1750 do 1860 r. Były one zarówno bronią bojową, jak i ozdobną bronią paradną. Bardziej ozdobne egzemplarze były często noszone jako symbol statusu przez cywilów, a także przez wojskowych.

Eksponat prezentowany jest w siedzibie głównej Muzeum (ul. Kilińskiego 7). Zapraszamy od wtorku do niedzieli, w godz. 9.00-17.00.