Państwa uwadze polecamy najnowsze wydawnictwo Muzeum, czyli „Wspomnienia” Józefa Kowalczuka, żołnierza 3. Dywizji Strzelców Karpackich. Książka to krytyczne wydanie drukiem rękopisu, który do zbiorów instytucji trafił na początku lat 90. XX wieku. Zapiski stanowią przykład tzw. literatury dokumentu osobistego,
otwierającego czytelnika na zderzenie z przeszłością z bardzo konkretnej perspektywy i przekazującą głos postaciom, które nie miały do tej pory możliwości wypowiedzi. Mężczyzna przez większość życia był mieszkańcem Rudki, małej miejscowości w województwie podlaskim.
Marcin Koziński: „Wspomnienia Józefa Kowalczuka podzielone są na dwie części. W pierwszej autor opisuje wydarzenia głównie z roku 1943, związane z formowaniem Armii Polskiej na Wschodzie. Część druga poświęcona jest bitwie pod Monte Cassino, w której uczestniczył jako starszy strzelec 2. batalionu 3. Dywizji Strzelców Karpackich 2. Korpusu Polskiego (…) Kowalczuk ma wielki dar opowieści, która miejscami przyjmuje tradycyjną formę gawędy. Pozostaje w tym bardzo autentyczny, a swobodny styl, luźna kompozycja, dygresje, bezpośrednie zwracanie się do czytelnika sprawiają, że jego pamiętnik po prostu świetnie się czyta”.
Zapiski Józefa Kowalczuka zostały zredagowane, a pojawiające się nieścisłości faktograficzne – o których zresztą uczciwie przestrzega: „(…) niektóre daty z działań wojsk polskich na terenie włoskim mogą nie być ścisłe. Postaram się przedstawić wszystko w miarę możliwości, jak najdokładniej, ale część uda się tylko w przybliżeniu”) – oraz wątpliwości, spotykają się z komentarzem w przypisach wyjaśniających. Tekst został także uzupełniony o historyczne fotografie żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, ilustrujące konkretne fragmenty wspomnień. Zdjęcia zostały wykonane w tym samym czasie i miejscu, które opisuje autor i pochodzą ze zbiorów Muzeum Wojska w Białymstoku.
Nota bibliograficzna: Józef Kowalczuk, Wspomnienia żołnierza 3. Dywizji Strzelców Karpackich, Białystok 2020. Redakcja: Marcin Koziński, korekta: Natalia Filinowicz. Informacje dodatkowe: 84 str., fot. cz./b., oprawa twarda, obwoluta. Książkę można nabyć wysyłając maila na adres: sklep@mwb.com.pl. Cena – 45 zł.