Holokaust

Holokaust
Dostarczanie żywności do getta
(Muzeum Podlaskie w Białymstoku)

Klęska Polski we wrześniu 1939 r. doprowadziła do IV rozbioru jej terytorium. Granice pomiędzy okupantami określał traktat miedzy ZSRS i III Rzeszą o przyjaźni i granicach podpisany w końcu września 1939 r. (zmodyfikowany względem zamiarów z paktu Ribbentrop-Mołotow). Na ziemiach przyłączonych do III Rzeszy i w Generalnym Gubernatorstwie zostało ponad 2 mln Żydów, po stronie sowieckiej ok. 1,5 mln.
Po zakończeniu walk działalność rozpoczęły niemieckie formacje policyjne, które dopuszczały się masowych zbrodni na ludności polskiej i żydowskiej. Zgodnie z nazistowską polityką eksterminacji „niższych” ras stworzono plan, który miał ułatwić kontrolę nad społecznością żydowską w okupowanym kraju. Zakładał on rejestrację i koncentrację ludności niearyjskiej w wyznaczonych i odgrodzonych częściach miejscowości (gettach) oraz utworzenie w nich żydowskiej administracji (Judenrat). W miastach (Warszawa, Kraków, Łódź, Białystok) getta lokowano w odgrodzonych, zazwyczaj najbiedniejszych dzielnicach. Na początku 1943 r. niemal cała ludność żydowska została w nich skoncentrowana. Żydzi nie mogli opuszczać terenu zamkniętych dzielnic. Wszyscy mieli także obowiązek noszenia opasek z sześcioramienną gwiazdą Dawida.
W kolejnych latach okupacji wprowadzono dalsze ograniczenia. Żydów pozbawiono wszystkich praw, zabroniono korzystania z części ulic, kawiarni, budynków publicznych czy zakazano handlu ulicznego i poruszania się środkami transportu publicznego bez zezwolenia. Skonfiskowano ich mienie, zablokowano konta bankowe, odebrano renty, emerytury i inne świadczenia.

Żydzi zostali ubezwłasnowolnieni.