„Bój”

Antoni Trzeszczkowski* (1902 – 1977), „Bój”, brak daty powstania; olej, płótno, wym. 33 x 24 cm, sygn. MWB/2179

Na pierwszym planie znajduje się sylwetka ułana na koniu, w rzadkim ujęciu przodem.  Mężczyzna ubrany jest w granatowo-błękitną kurtkę mundurową; na głowie ma charakterystyczną czapkę rogatywkę.** W prawej dłoni trzyma gotową do walki szablę. W tle kolejni żołnierze. Scenę wyróżnia jej niezwykle dynamiczny charakter – konie w galopie, ruch, kłęby kurzu. W prawym dolnym rogu sygnatura „Trzeszczkowski”.

* Antoni Trzeszczkowski (1902 – 1977) – malarz batalista; w młodości walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, co miało znaczący wpływ na tematykę jego twórczości. Tworzył obrazy nawiązujące tematycznie i formalnie do malarstwa Wojciecha Kossaka, charakteryzujące się dobrym rysunkiem oraz swobodą i dynamiką świetnie uchwyconych w ruchu koni i walczących żołnierzy. Malował zwycięskie bitwy polskiego oręża, sceny konne, walkę husarii i ułanów. Duża wagę przykładał do studiów nad mundurem i wyposażeniem wojskowym, którego był znawcą. Zajmował się także ilustracją; jego rysunki zamieszczone były  m.in. w „Księdze chwały piechoty” (Warszawa 1939).

** Rogatywka to charakterystyczne dla polskich formacji wojskowych nakrycie głowy, w czasach napoleońskich podkreślające narodowy charakter wojska. Według przepisów z 1810 roku, rogatywki ułanów i piechoty (fizylierów i woltyżerów) wykonywano z czarnego filcu i płótna ze skórzanym daszkiem, miały wysokość 9 cali (22,5 cm) i szerokość boków 10 cali (25 cm), zdobione były okuciami, kitami, kokardami i kordonami. Przewidywany czas użytkowania – 4 lata.