„Scena wojskowa”

Bronisław Gembarzewski* (1872-1941), „Scena wojskowa”, 1896 r., akwarela, wym. 39 x 28 cm, sygn. MWB/2049

Akwarela przedstawia dwóch oficerów pułku lekkokonnego polskiej gwardii cesarza Napoleona z lat 1807 – 1814.** W centrum kompozycji wąsaty oficer w pozycji siedzącej, z lewą dłonią wspartą na kolanie. Obok stoi żołnierz ujęty z prawego boku, przed nim salutujący wachmistrz. W tle szara ściana z kamiennych ciosów, na tle której wyraźnie odcinają się szafirowe z aramantem mundury żołnierzy. W lewym dolnym rogu sygnatura: „BG/1896”.

*Bronisława Gembarzewski  – malarz batalista, historyk wojskowości, pułkownik saperów, muzeolog, wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego oraz Muzeum Wojska w Warszawie. Zapamiętany został jako wybitny znawca historii broni i munduru. Wiedzę na ten temat zgłębiał m.in. w trakcie studiów w petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz w Conservatoire National des Arts et Metiers w Paryżu. Malarstwa uczył się również u Wojciecha Gersona w Warszawie.

** Pułk został utworzony na specjalne życzenie cesarza, będącego pod wrażeniem postawy Polaków w czasie kampanii 1806/1807. Jednostka dowodzona przez większość swojego istnienia przez płk. Wincentego Krasińskiego (ojca poety Zygmunta) rozpoczęła szlak bojowy 3000 kilometrów od ojczyzny wkraczając do Hiszpanii w lutym 1808 r. W walkach za Pirenejami szwoleżerowie przez ponad trzy lata (przerwane kampanią austriacką) pełnili ciężką, ale mało spektakularną służbę patrolową, zwalczając partyzantów. To jednak tam dokonali czynu, który przyniósł formacji największą sławę. 3 szwadron prowadzony przez Jana Kozietulskiego, szarżując na kolejne baterie artylerii otworzył drogę armii napoleońskiej przez przełęcz Somosierra.