22 lutego 1900 roku

„Wielka wsypa” w Łodzi. O trzeciej nad ranem, do mieszkania Piłsudskich, wkracza carska policja. Jej wieloletnie poszukiwania nielegalnej drukarni „Robotnika” przynoszą w końcu efekt. Trzydziestotrzyletni Józef i jego żona Maria zostają aresztowani. Piłsudski trafia do celi nr 39 X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. Jego przyjaciele (m.in. Aleksander Sulkiewicz) przystąpią do zorganizowania ucieczki, której pierwszym etapem będzie przeniesienie Józefa do innego więzienia, a najlepiej szpitala. W tym celu Piłsudski zacznie symulować chorobę umysłową i w grudniu 1900 roku trafi do szpitala dla obłąkanych św. Mikołaja Cudotwórcy w Petersburgu.
 
Piłsudski chronologicznie, 1900
 

Listu gończy za Józefem Piłsudskim, Imperium Rosyjskie, ok. 1900 r., w: M. Lepecki, Józef Piłsudski na Syberji, Warszawa 1936 r., s. 194, sygn. Biblioteka MWB/8187